Restrukturyzacja to proces, który pozwala przedsiębiorcy uniknąć upadłości i przywrócić firmie zdolność do regulowania zobowiązań. Może przybrać formę formalnego postępowania sądowego lub działań pozasądowych, dostosowanych do sytuacji finansowej i organizacyjnej firmy. W artykule omawiamy dostępne rodzaje restrukturyzacji, ich skutki prawne, koszty oraz okoliczności, w których warto podjąć decyzję o wdrożeniu działań naprawczych.
Czym jest restrukturyzacja i jakie może przybrać formy?
Pojęcie restrukturyzacji w polskim systemie prawnym ma dwa znaczenia. W ujęciu potocznym obejmuje wszelkie działania mające na celu poprawę sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Może to być reorganizacja zatrudnienia, optymalizacja kosztów, renegocjacja umów z kontrahentami czy zmiana profilu działalności. Takie działania często mają charakter wewnętrzny i nie wymagają ingerencji sądu.
Z kolei w rozumieniu prawnym, restrukturyzacja odnosi się do formalnych procedur przewidzianych w Prawie restrukturyzacyjnym. Ustawa ta wprowadza cztery tryby postępowań, z których każde daje przedsiębiorcy ochronę przed egzekucją oraz możliwość zawarcia układu z wierzycielami. Eksperci z kancelarii Adwokat Gliwice - KANCELARIA ADWOKACKA Adwokat Mateusz Sitnik i Współpracownic podkreślają, że wybór właściwej procedury zależy od skali problemów, struktury zadłużenia i stopnia zagrożenia niewypłacalnością.
Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych według prawa
Ustawodawca przewidział cztery drogi formalnej restrukturyzacji:
-
Postępowanie o zatwierdzenie układu – najszybsza i najmniej sformalizowana forma, inicjowana przez samego dłużnika. Wystarczy dokonanie obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, a postępowanie toczy się w zasadzie poza sądem, aż do momentu zatwierdzenia układu.
-
Przyspieszone postępowanie układowe – możliwe, gdy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% ogólnej sumy zobowiązań. W tym trybie sąd podejmuje aktywniejszą rolę, ale proces nadal ma uproszczony charakter.
-
Postępowanie układowe – stosowane w bardziej skomplikowanych sprawach, często przy większym udziale wierzytelności spornych. Wymaga szczegółowego planu restrukturyzacyjnego i nadzoru sądowego.
-
Postępowanie sanacyjne – najbardziej zaawansowana forma, obejmująca również działania sanacyjne prowadzące do istotnej zmiany struktury firmy. W jej toku dłużnik traci zarząd nad majątkiem, który przejmuje zarządca.
Każde z tych postępowań ma wspólny cel: uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami i przeprowadzenie niezbędnych zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
Najważniejsze skutki otwarcia postępowania
Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego powoduje istotne konsekwencje prawne. Przede wszystkim dochodzi do zawieszenia postępowań egzekucyjnych, a wierzyciele objęci układem nie mogą domagać się zaspokojenia swoich roszczeń na zwykłych zasadach. Dłużnik uzyskuje więc czasową ochronę przed egzekucją, która pozwala mu skupić się na wdrażaniu działań naprawczych.
Jednocześnie pojawiają się ograniczenia dotyczące zarządu majątkiem. W zależności od trybu postępowania, dłużnik może zostać całkowicie pozbawiony prawa do samodzielnego decydowania o istotnych czynnościach (jak ma to miejsce w postępowaniu sanacyjnym), albo zobowiązany do uzyskiwania zgody nadzorcy układu na przekroczenie zwykłego zarządu.
Ważnym skutkiem otwarcia postępowania jest także powstanie masy układowej lub sanacyjnej. Wyodrębnionego majątku dłużnika, który służy zaspokojeniu wierzycieli i podlega szczególnej ochronie.
Koszty i warunki skutecznego przeprowadzenia restrukturyzacji
Postępowanie restrukturyzacyjne wiąże się z określonymi kosztami, które w całości ponosi dłużnik. Do najważniejszych należą wynagrodzenia dla nadzorcy lub zarządcy, koszty ogłoszeń, opłaty sądowe oraz (w przypadku sanacji) koszty związane z oszacowaniem majątku. Jeżeli przedsiębiorca korzysta ze wsparcia profesjonalnego doradcy restrukturyzacyjnego, powinien również uwzględnić jego wynagrodzenie w ogólnym budżecie działań naprawczych.
Nie mniej istotne są czynniki decydujące o powodzeniu całego procesu. Poza dobrze przygotowanym planem restrukturyzacyjnym i realistycznymi propozycjami układowymi duże znaczenie ma współpraca z wierzycielami oraz terminowe wykonywanie obowiązków wynikających z ustawy. Niezależnie od wybranej formy postępowania, restrukturyzacja nie może być odkładana. Zwłoka może prowadzić do sytuacji, w której jedynym rozwiązaniem będzie już tylko upadłość.
Restrukturyzacja to narzędzie, które pozwala przedsiębiorcy uniknąć upadłości, odzyskać płynność finansową i zawrzeć układ z wierzycielami. Warunkiem powodzenia jest szybka decyzja, wybór odpowiedniej procedury oraz realistyczny plan naprawczy. Formalne postępowania dają ochronę przed egzekucją, ale wiążą się z kosztami i ograniczeniami w zarządzaniu majątkiem. Zwlekanie z działaniem zmniejsza szanse na uratowanie firmy. Dlatego restrukturyzację warto rozważyć, zanim problemy staną się krytyczne.
Przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji wymaga trafnej oceny sytuacji przedsiębiorstwa, lecz także znajomości procedur i obowiązków wynikających z przepisów prawa. Skorzystanie z usług wyspecjalizowanej kancelarii prawnej umożliwia właściwe przygotowanie strategii działania, minimalizację ryzyka oraz profesjonalne przeprowadzenie całego postępowania.
Adwokat Gliwice - KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MATEUSZ SITNIK I WSPÓŁPRACOWNICY
Dane kontaktowe:
Telefon: +48 508 907 271
E-mail: info@sitnik.pl
Adres kancelarii:
ul. Zabrska 39 D
44-100 Gliwice
Godziny otwarcia:
Poniedziałek: 08:00 – 19:00
Wtorek: 08:00 – 19:00
Środa: 08:00 – 19:00
Czwartek: 08:00 – 19:00
Piątek: 08:00 – 19:00